با افزایش روند مقاله‌نویسی در کشور جهت کسب امتیاز در مصاحبۀ دکتری و یا اخذ پذیرش از دانشگاه‌های خارج از کشور، متأسفانه آمار سایت‌های جعلی برای چاپ مقاله رو به افزایش است و افراد سودجو در سراسر دنیا با جعل نام مجلات معتبر و دریافت مبالغی جهت چاپ مقالات علمی، اقدام به سوء استفاده از محققان می‌نمایند. این مجلات به واسطه ارائه پذیرش‌های سریع‌السیر و همچنین دارا بودن ضریب تأثیر پژوهشگران را وسوسه کرده و به دام خود می‌اندازند.
به ادامه مطالب (فلش زرد رنگ زیر تاریخ درج پست) رجوع نمایید.
برای اینکه فریب این‌گونه سایت‌ها رو نخوریم، بهتر است در ابتدا با انواع خطرهایی که ممکن است ما را در مسیر چاپ مقاله تهدید کند، آشنا شویم:
1. وبسایتهای جعل‌شدۀ مجلات معتبر: همانند نمونۀ تقلبی اجناسی که ممکن است در بازار با آن‌ها مواجه شویم که کیفیت بسیار کمتری نسبت به نمونۀ اصلی دارند، وب‌سایت‌هایی نیز وجود دارند که با نام جعلی، با استفاده از اضافه نمودن یک واژه و یا تغییر بخشی از آدرس یک مجله معتبر و معروف، اقدام به دریافت وجه از پژوهشگران و چاپ مقالۀ آن‌ها در سایت تقلبی خود می‌کنند.
2. وبسایتهای مجلات کاملاً جعلی: این دسته از وب‌سایت‌ها اعلام می‌کنند که مجلات علمی با اعتبار و IF بالایی هستند و پس از دریافت وجه، مقالۀ شما را چاپ می‌کنند، این در حالی است که چنین مجله‌ای اصلاً وجود خارجی ندارد.
3. وبلاگ‌ها و وبسایتهای ایرانی: زمانی که در سطح جهانی چنین کلاه‌برداری‌هایی وجود دارد، کشور ما نیز که طلایه‌دار امتیاز پژوهشی چاپ مقالات است، از این امر مستثنی نیست و سایت‌های متعدد با تبلیغاتی با عناوین چاپ مقالۀ علمی، نوشتن مقالۀ ISI، چاپ مقالۀ ISI ارشد و مقالۀ دکتری، نگارش و چاپ تضمینی مقالۀ ISI و ISC و ... به دنبال سودجویی هستند.
هر کدام از این وب‌سایت‌ها به شیوه‌های مختلف از مخاطبان خود کلاه‌برداری می‌کنند:
- مقاله و وجه موردنظر را از شما دریافت کرده و قول چاپ می‌دهند، سپس مقاله شما را به شخص دیگری می‌فروشند تا چاپ کند. (هر دو سر این معامله برای کلاه‌بردار سود دارد.)
- مقاله و وجه موردنظر را از شما دریافت کرده و آن را در یک مجلۀ جعلی که در بالا ذکر کردیم چاپ می‌کنند.
- مقاله و وجه موردنظر را از شما دریافت کرده و دیگر پاسخگوی شما نخواهند بود.
- مقاله و وجه موردنظر را از شما دریافت کرده و در مجله‌ای کم اعتبار که حتی دستور پخت غذا را چاپ می‌کند، به چاپ می‌رسانند.
برای اینکه در روند چاپ مقاله در دام وبسایتهای کلاه‌بردار و تقلبی گرفتار نشویم، توصیه می‌شود موارد زیر را در نظر بگیریم:
- مشاوره با اهل فن و اساتیدی که مجلات معتبر را می‌شناسند.
- جستجو و مطالعۀ کافی درباره سایت‌های مختلف و عدم اعتماد به تبلیغات فریبندۀ آن‌ها
- اطمینان از اصالت و اعتبار مجله قبل از پرداخت وجه
چگونه از اصالت و اعتبار یک مجله مطمئن شویم؟
1. معرفی مجله از سوی اساتید معتبر.
2. جستجوی نام دامنه در اینترنت جهت مشاهده نظر سایر افراد در صورت کلاه‌برداری. یا به‌صورت ساده اسم ژورنال + hijacked را در گوگل سرچ کنید که اگر آن وب‌سایت لو رفته باشد حتماً راجع به آن مطالبی را نوشته‌اند.
3. توجه به تاریخ ثبت‌نام دامنه در سایت‌های whois ، چرا که بسیاری از سایت‌های جعلی تنها چند ماه عمر دارند.
4. توجه به تعداد ISSUEهای چاپ شده (طبیعی است که یک مجله معتبر با چندین سال فعالیت تعداد ISSUEهای زیادی دارد). خیلی جالب است که بدانید چون این افراد به آرشیو مجله اصلی دسترسی ندارند برای گمراه کردن پژوهشگران اقدام به تشکیل آرشیو مقالاتی می‌کنند که قبلاً در مجلات دیگر چاپ شده است و شما با یک سرچ سریع به آن دسترسی پیدا می‌کنید.
5. جستجوی نام و DOI مقاله‌ای به‌صورت تصادفی در پایگاه‌های نمایه‌سازی معتبر نظیر ScienceDirect و Pubmed.
6. جستجوی اطلاعات مجله درصورت ISI بودن در پایگاه JCR یا تامسون رویترز.
7. تایید همخوانی نشانی وب‌سایت موردنظر با نشانی‌هایی که در پایگاه‌های معتبر ذکر شده است.
8. پوستۀ ظاهری این مجلات عموماً به‌صورت تمپلیت‌های آماده خریداری می‌شود و یا در غیر این صورت چند گزینۀ ساده مانند آرشیو و یا تماس با ما در سایت موجود می‌باشد. حرف ما این است که وقت زیادی برای این وب‌سایت‌ها گذاشته نمی‌شود و صورت ظاهری آن‌ها نشان از طراحی سرسری وب‌سایت مجله دارد.
9. اسم ژورنال را به همراه ادیتور اصلی سرچ کنید. در این صورت مطمئن باشید به اسم ادیتور اصلی می‌رسید. وقتی به اسم ادیتور رسیدید به دنبال ایمیل ایشان بگردید. عموماً ادیتورهای ژورنال‌ها اعضای هیئت علمی هستند و ایمیل ژورنالی آن‌ها در وبسایتهای مختلفی درج شده است. ایمیل ژورنالی ادیتور را با ایمیل درج شده در وبسایتهای جعلی تطبیق دهید. مسلماً اختلافاتی را می‌یابید. چرا که یک یوزرنیم برای اولین و اخرین بار ثبت می‌شود و امکان جعل دقیق آن وجود ندارد. جاعلان این وب‌سایت‌ها عموماً از ایمی‌های آزاد مانند یاهو و جیمیل استفاده می‌کنند.
10. دقت کنید ویژگی اصلی مجلات جعلی یا hijacked عدم داوری و مطالبۀ سریع هزینه‌های چاپ می‌باشد. به این نکته دقت کنید مجله‌ای که ISI و دارای ضریب تأثیر هیچگاه به مقاله‌ای بدون کامنت‌های داوری پذیرش نمی‌دهد. بنابراین هر وقت مشاهده کردید که ژورنالی با شرایط خوب تنها یک ایمیل تبریک پذیرش و شماره حساب برای واریز مبلغ داده به آن شک کنید.
11. وب‌سایت مجلاتی هستند که موازی با وب‌سایت اصلی ساخته می‌شوند و دقیقاً شکل و ظاهر وب‌سایت ژورنال اصلی را حفظ می‌کنند تا پژوهشگران را به اشتباه بندازند. به آدرس این وب‌سایت‌ها دقت کنید، عموماً بسیار شبیه هم هستند و تنها در یک حرف با یکدیگر تفاوت خواهد داشت. برای پی بردن به وب‌سایت اصلی به سرچ آن مجله در وبسایتهای مختلف بپردازید. اکثر وبسایتهای دیگر به ژورنال اصلی و شناخته شده لینک می‌دهند. در انجام این کار دقت کنید.
12. این ژورنال‌های به شما برای ارسال مقاله ایمیل می‌دهند، چرا که سریعاً باید متقاضیان خود را جذب کنند و تا زمانی که به شناخته شدن آن‌ها باقی‌مانده است سودهای کلانی را به جیب بزنند. شما باید بدانید که مجله‌ای که معتبر و دارای ضریب تأثیر است برای جذب مقاله به پژوهشگران ایمیل نمی‌دهد. در واقع ژورنال‌های معتبر هیچ احتیاجی به دادن ایمیل ندارند.
با توجه به موارد گفته شده، به این واقعیت تلخ پی می‌بریم که افراد بسیاری در کمین مقالات و پروژه‌های تحقیقاتی ما هستند و همواره باید مراقب کلاه‌برداری‌های این‌چنینی باشیم و این موضوع را درنظر داشته باشیم که هیچ موسسه، شرکت، و یا وب‌سایتی نمی‌تواند چاپ شدن مقالۀ شما در یک مجله را تضمین نماید. در نهایت این ژورنال‌ها شناسایی شده و بعد از مدتی بنا به شکایت صاحبان اصلی مجله، وب‌سایت جعل‌شده حذف و کلیۀ هزینه انجام شده از سوی پژوهشگر از بین خواهد رفت و احتمالاً وجهه خوبی از لحاظ علمی به دلیل قرار گرفتن مقالۀ فرد در ژورنال مربوطه نخواهد داشت. پس بهتر از از پذیرش‌های سریع مقالات خود از مجلات جعلی ذوق زده نشوید و مطمئن باشید اشکالی در روند کاری این نوع ژورنال‌ها وجود دارد و قبل از اقدمات بعدی حتماً 12 مورد اشاره شده در بالا را با دقت بررسی کنید.
از اینجا می‌توانید آخرین فهرست مجلات نامعتبر خارجی تا تاریخ آذر 1395 را از دید سازمان‌های مختلف دریافت نمایید.
همچنین از اینجا می‌توانید آموزش بررسی اعتبار مجلات را دریافت نمایید.
