هر دو ماه یکبار، بخشی از مؤسسۀ تامسون رویترز به نام Essential Science Indicator فهرستی از مقالات داغ علمی را منتشر میکند. مقالات داغ، مقالاتی هستند که در این بازه زمانی 2 ماهه، جزء 0.1 درصد مقالاتی هستند که بیشترین ارجاع بدانها صورت گرفته است. مقالات از 22 حوزۀ علمی موجود انتخاب شده و از بین مقالاتی گزینش میشوند که در دو سال اخیر منتشر شده باشند.
در واقع مقالات داغ، مقالاتی هستند که نسبت به سایر مقالات در همان حوزه، بیشترین ارجاع به آنها در فاصلۀ زمانی کوتاهی پس از انتشارشان صورت گرفته است.
با توجه به اینکه هر چه تعداد نویسندگان مقاله کمتر باشد، امتیاز بیشتری به نفرات میرسد، بنابراین باید تلاش شود که تا حد ممکن تعداد نویسندگان مقاله کم باشد.
اما در بین نویسندگان مقاله، نویسندۀ اول (First Author) در واقع بهعنوان مسئول اصلی مقاله و مدیر پژوهش در نظر گرفته میشود و جایگاه بالایی در بین اسامی دارد. نویسندۀ اول به نوعی شناسنامۀ اصلی مقاله است و کار علمی مشترک معمولاً با اسم وی شناخته میشود.
نویسندۀ اول، صاحب اصلی اثر و معمولاً کسی است که بیشترین تلاش و کوشش را برای به ثمر رسیدن کار پژوهشی انجام داده است و در نگارش و ویرایش مقالۀ علمی بیشترین سهم و مسئولیت را داشته است.
نویسندۀ مسئول (Corresponding Author)، عمدتاً مسئول مکاتبات در خصوص مقاله، مسئول چاپ و نشر مقاله، و پیگیری کارهای مقاله تا مرحلۀ چاپ و نشر است. او زودتر از سایر نویسندگان، مورد خطاب مجلات و هیأت تحریریه آنان قرار میگیرد و مسئولیت اصلی در خصوص بازتاب نتایج ارزیابی مقاله قبل از انتشار و حتی بعد از انتشار آن را بر عهده دارد.
معمولاً نویسندۀ مسئول، نویسندهای متعهد به سایر نویسندگان با رعایت موازین اخلاقی علمی و پژوهشی است و عمدتاً در کار علمی مشترک نسبت به سایر نویسندگان، مجربتر و در آن حوزۀ پژوهشی خاص، صاحب سبکتر، و برای مخاطبان شناختهشدهتر است. به همین دلیل است که در بسیاری از کارهای علمی مشترک، اساتید راهنما، نویسندۀ مسئول مقاله نیز هستند.
در بسیاری از ارزیابیهای داخلی، امتیاز یکسانی به نویسندۀ اول و نویسندۀ مسئول مقاله تعلق میگیرد. البته ممکن است نویسندۀ مسئول، نویسندۀ اول نیز باشد که در این صورت همان امتیاز نویسندۀ اولی به وی تعلق خواهد گرفت.
اما در بسیاری از ارزیابیهای خارجی، جایگاه نویسندۀ اول نسبت به سایر نویسندگان و نویسندۀ مسئول، از اهمیت بیشتری برخوردار است و نویسندۀ اول نسبت به نویسندۀ مسئول امتیاز بیشتری کسب خواهد کرد.
بهطور کلی سیستم امتیازدهی بهصورت جدول زیر است:
شاخصی که Scopus از آن بهره میبرد، شاخص SCImago Journal & Country Rank یا همان SJR است. این شاخص همانند ضریب تأثیر است، اما اهمیت یا پرستیژ یک ژورنال را نیز لحاظ میکند. پرستیژ با استفاده از الگوریتم PageRank موتور جستجوی گوگل برآورد میشود و دربرگیرندۀ ارزش علمی ژورنال ارجاعدهنده است. برای برآورد این شاخص، از آنالیز 3 سالۀ دادههای ارجاع پایگاه دادۀ Scopus از سال 1996 استفاده میشود.
نمرۀ Q یا Quartile Score در حقیقت برای رتبهبندی مجلات اسکوپوس بهکار میرود. براساس هر طبقه یا Category که مجلات در آن قرار دارند، امتیازی بین Q1 تا Q4 به آنها تعلق میگیرد. معنی این امتیازات به شرح زیر است:
Q1 گویای این است که مجله جزء 25 درصد بالایی مجلات قرار دارد.
Q2 گویای این است که مجله از لحاظ رتبه جزء طبقۀ میانی یعنی 25 تا 50 درصد یک دسته قرار دارد.
Q3 گویای این است که مجله بین 50 تا 75 درصد یک طبقه قرار دارد.
Q4 نشاندهندۀ این است که مجله جزء 25 درصد انتهایی یک طبقه قرار دارد.
ضریب تأثیر (Impact Factor)، یک شاخص کمی است که برای ارزیابی، مقایسه، و رتبهبندی نشریات علمی در رشتههای مختلف در سطح ملی یا برای مقایسۀ مجلهها در سطح بینالمللی به کار گرفته میشود. این شاخص نشاندهندۀ فراوانی استنادهایی است که در طول یک دورۀ زمانی مشخص به یک مقالۀ چاپشده در یک نشریه داده میشود. ضریب تأثیر هر مجله با مجلۀ دیگر و در هر رشته نسبت به رشتهای دیگر متغیر میباشد. بهطور مثال شاید یک مقاله با ضریب تأثیر 1.5 در رشتۀ مهندسی عمران بسیار عالی ارزیابی گردد و برای رشتۀ مدیریت ضعیف باشد و برای رشتههای پزشکی بین 60 تا 100 باشد. بنابراین ضریب تأثیر بر حسب رشته امری نسبی میباشد و سنجش و مقایسۀ ضریب تأثیر دو رشتۀ غیرمرتبط مناسب نمیباشد.
از سال ۲۰۱۳ به بعد تعدادی افراد بینام و نشان در مکانهایی ناشناخته و صرفاً با هدف کلاهبرداری از مجلات آکادمیک و پژوهشگران در سطح دنیا آمدهاند و یک معیارهایی را معرفی کردهاند تحت نامهایی نظیر GIF یا Global Impact Factor و یا UIF یا Universal Impact Factor و چندین معیار ضریب تأثیر جعلی دیگر. این مؤسسات با اخذ پول از مجلات این اعداد تقلبی را که هیچ مبنایی برای آنها نیست را به مجلات اختصاص دادهاند و متأسفانه بسیاری از مجلات معتبر هم با ناآگاهی از این داستان، این ضرایب تأثیر جعلی را روی صفحۀ اول سایتشان قرار دادهاند و این امر باعث گمراه شدن هم مجلات و هم پژوهشگرانی که این مجلات را برای انتشار مقالات خود انتخاب میکنند شده است.
اینگونه مجلات ممکن است در تامسون نمایه شوند ولی متأسفانه به دلایل عدم رعایت قوانین مجلات معتبر مثل عدم داوری و ایجاد بازار گرمی و کسب درآمد و هزاران دلیل دیگر از ISI خارج میشوند و فاقد ضریب تأثیر میشوند.
راههای شناسایی این مجلات جعلی را قبلاً در اینجا ارائه کرده بودیم.
- در شاخص علمی به چاپ مقاله در مجلات معتبر، موضوع پایاننامه، استاد راهنما، دانشگاه محل تحصیل، کنفرانسها، چاپ کتاب معتبر، داشتن نمره زبان، داشتن مهارت کار با نرمافزارهای تخصصی رشته و نرمافزارهای عمومی تایپ و ارائۀ مطالب، معدل و آماده بودن در دروس تخصصی و پایۀ ارشد و کارشناسی پرداخته میشود.
- اگر شخصی مقاله در مجلات معتبر داشته باشد، شانس بالاتری نسبت به بقیه دارد؛ به شرطی که خود شخص در تولید مقاله سهم بسزایی داشته باشد.
- در مورد پاسخ به سوالات علمی که عموماً هم از پایاننامه است، عجله نکنید. اول چند ثانیه تمرکز و فکر کنید، بعد پاسخ دهید.
- هر مدرک معتبری دارید همراه داشته باشید. اعم از گواهی شرکت در کنفرانس، ارائۀ مقاله، گواهی شرکت در کارگاه، و یا نمرۀ زبان.
- توان بحث علمی را در خود تقویت کنید. اگر جواب سوالی را نمیدانید، سعی نکنید توجیهی برای جواب بیاورید.
- از بیان مسائل و مشکلات زندگی به شدت خودداری کنید. کاملاً و بدون شک حتی اگر نفر اول کنکور باشید، باعث ایجاد دید منفی در مصاحبهکنندگان میشود.
- دورۀ دکتری، دورۀ مرگ و زندگی نه برای دانشجو، بلکه برای استاد است. اگر استادی دانشجوی ضعیف بردارد، مشکلات زیادی در فارغالتحصیل کردن آن خواهد داشت. پس، این تفکر منفی را که اگر تلاش بکنیم، بیفایده است -چون اساتید از قبل دانشجویان خود را انتخاب کردهاند- از ذهن خود پاک کنید.
- شما باید ثابت کنید که استحقاق قبولی را دارید.
مابقی در ادامه مطالب (فلش زرد رنگ زیر تاریخ درج پست)
بدیهی است این قبیل مؤسسات با توجه به ضوابط و مقررات، اجازۀ هیچگونه فعالیت درخصوص اعزام دانشجو از قبیل مشاوره، عقد قرارداد، و غیره نخواهند داشت. بدیهی است کلیۀ متقاضیان محترم نسبت به اقدامات این مؤسسات دقت نظر کامل داشته باشند. پس ازتاریخ لغو مجوز درصورت عقد قرارداد جهت پیگیری شکایت احتمالی خویش، ضروری است از طریق مراجع قضایی اقدام نمایند.
این لیست را میتوانید از اینجا دریافت نمایید.
در برخی از دانشگاهها بین رساله و پایاننامه تفاوتی قائل نیستند. اما بین این دو واژه تفاوت وجود دارد.
معمولاً واژۀ پایاننامه یا تز برای درجۀ کارشناسیارشد (Master) بیان میشود و رساله یا دیزرتیشن برای درجۀ دکتری (PhD).
در پایاننامۀ کارشناسیارشد، دانشجو برای اولین بار بهطور جدی کار پژوهشی خود را آغاز میکند. از دانشجو انتظار میرود به اصول روش تحقیق توجه کند و پژوهش او از اصالت و نوآوری (Orginality) برخوردار باشد.
در حالی که در رسالۀ دکتری از دانشجو انتظار میرود نه تنها باید پژوهش او از اصالت و نوآوری برخوردار باشد، بلکه باید اندیشهها، تفسیرها، و تحلیلهای خود را دربارۀ هرگونه اطلاعات گردآوری شده، بیان کند. در واقع حضور اندیشههای خود پژوهشگر در رسالۀ دکتری برجسته است. در نهایت در رسالۀ دکتری پژوهشگر باید بتواند نظریهای جدید یا ناقض یا تأییدکنندۀ نظریات پیش از آن را ارائه دهد.
منبع: www.iran-moshaver.ir